Giới thiệu

Tại ALT Scholarships, đơn vị hàng đầu trong lĩnh vực giáo dục tại Việt Nam, chúng tôi hiểu rằng hành trình chinh phục các trường đại học hàng đầu ở Mỹ và châu Âu không chỉ đòi hỏi điểm số xuất sắc mà còn cần những lá thư giới thiệu ấn tượng. Với sứ mệnh hỗ trợ học sinh Việt Nam vươn tầm thế giới, chúng tôi nhận thấy rằng thư giới thiệu từ cố vấn học đường đóng vai trò quan trọng trong việc thể hiện cá tính và tiềm năng của học sinh. Tuy nhiên, không phải thư giới thiệu nào cũng mang lại lợi thế. Các bạn có thể tham khảo bài viết “Dành Cho Cố Vấn Học Tập Tại Các Trường Quốc Tế: Cẩm Năng Viết Thư Giới Thiệu Chinh Phục Hội Đồng Tuyển Sinh Các Trường Đại Học Hàng Đầu Thế Giới” chúng tôi đã đăng ngày 16/03/25 để hiểu rõ các bước cần triển khai để có được một lá thư giới thiệu hiệu quả từ Cố vấn học tập. Dưới đây, chúng tôi sẽ phân tích bốn ví dụ điển hình về những lá thư giới thiệu không hiệu quả, giúp học sinh và phụ huynh hiểu rõ hơn về cách tránh những sai lầm phổ biến khi chuẩn bị hồ sơ du học.

Vì các cố vấn học đường (school counselors) hỗ trợ học sinh suốt bốn năm trung học, họ có thể viết những lá thư giới thiệu cá nhân và sâu sắc nhất. Tuy nhiên, với số lượng học sinh lớn mà họ phải phụ trách, đôi khi các cố vấn gặp khó khăn trong việc tạo ra những lá thư thực sự nổi bật. Dù hầu hết các thư đều nói tích cực về học sinh, vẫn có những lá thư không đủ sức thuyết phục để làm đẹp hồ sơ đại học. Hãy cùng xem xét bốn lý do phổ biến khiến một thư giới thiệu trở nên kém hiệu quả: thiếu cá tính và chung chung, lặp lại thông tin, không đưa ra ví dụ cụ thể, hoặc thể hiện sự dè dặt nghiêm trọng về học sinh.

Thư giới thiệu tệ #1: Thư chung chung

Một lá thư giới thiệu chung chung là vấn đề phổ biến nhất đối với các cố vấn có quá nhiều học sinh để hỗ trợ. Ví dụ dưới đây minh họa một lá thư thiếu cá tính.

Dear Admissions Committee,

I’m writing to recommend June for admission to your undergraduate program. I’ve been her school counselor for the past four years. She is a strong honors student and always does well in her classes. I’ve heard nothing but good things about June from her teachers.

June is a responsible and involved student. She’s active in a number of clubs at the school and has contributed positively to our school community. June challenges herself in her classes and gets along well with her peers. She’s a motivated, reliable, and driven student who applies herself to all her endeavors.

June has earned a 3.71 GPA. Her dedication to her academics has impressed all of us at the high school, and I’m confident that she will continue to demonstrate the same commitment at college. June balances her time well among her many responsibilities and is curious about a diverse range of subjects. I look forward to seeing her continue to explore her interests and delve deeply into her passions.

In closing, I highly recommend June for admission to your college. She’s intelligent, active, and curious. For any further information, please contact me at generalinfo@gmail.com.
Sincerely,
Ms. Smith

Phân tích
Dưới đây là bản dịch sang tiếng Việt, được điều chỉnh để phù hợp với giọng điệu dành cho học sinh và phụ huynh Việt Nam:

Lá thư này không thực sự nói lên điều gì đặc biệt về June. Thực tế, nếu bạn chỉ cần thay một cái tên khác, kiểm tra lại đại từ và điều chỉnh điểm GPA, nó có thể trở thành một lá thư chung chung áp dụng cho bất kỳ học sinh nào.

Các cán bộ tuyển sinh của các trường đại học hàng đầu có thể dễ dàng nhận ra liệu một thư giới thiệu có phải là thư mẫu, chỉ thêm tên học sinh và vài chi tiết cá nhân hóa hay không. Dù một lá thư như thế này về mặt kỹ thuật đáp ứng yêu cầu tối thiểu, nó không thực hiện được vai trò quan trọng trong hồ sơ: làm nổi bật điều gì đó sâu sắc và riêng biệt về học sinh, giúp em ấy khác biệt so với hàng ngàn ứng viên khác.

Lá thư này sử dụng ngôn ngữ nhàm chán, thiếu sức sống và không vượt qua được những lời sáo rỗng. June được mô tả là “chịu trách nhiệm, năng động và tích cực”, nhưng những phẩm chất này có thể áp dụng cho rất nhiều ứng viên khác. Điều gì làm June trở nên độc đáo? Cố vấn của em có thể đưa ra ví dụ cụ thể nào để thể hiện rõ ràng điểm mạnh về học thuật và cá nhân của June một cách ý nghĩa?

Cuối cùng, lá thư này hầu như không tập trung vào sở thích cụ thể của June. Dù việc học sinh chưa quyết định ngành học khi vào đại học là điều bình thường, nhưng vẫn rất quan trọng khi nói về những mối quan tâm và mục tiêu riêng của các em. June “tò mò về nhiều môn học khác nhau”, nhưng điều gì thực sự khiến em ấy say mê? Em ấy đã xuất sắc ở lĩnh vực nào hay theo đuổi điều gì? Em thích làm gì?

Vì lá thư này thiếu ngôn ngữ ấn tượng, ví dụ cụ thể và chi tiết sâu sắc về cá nhân, nó chỉ dừng lại ở bề mặt và trông giống như một thư mẫu chung chung. Một lá thư như vậy sẽ không gây ấn tượng với cán bộ tuyển sinh, và nó cũng không cho thấy June và cố vấn của em có mối quan hệ thân thiết. Các cán bộ tuyển sinh có thể không chú ý nhiều đến lá thư này, điều này là một bất lợi lớn so với hồ sơ của học sinh khác có thư giới thiệu từ cố vấn đầy cảm hứng và nổi bật.

Một loại thư giới thiệu tệ khác, cũng mang cảm giác thiếu cá tính, là thư chỉ tập trung liệt kê các số liệu và sự thật. Dù nó có thể sử dụng ngôn ngữ tích cực hơn, như trong ví dụ tiếp theo, nhưng vẫn tạo cảm giác xa cách và không được hỗ trợ bởi bất kỳ điều gì ngoài bản lý lịch của học sinh.

Thư giới thiệu tệ #2: Thư lặp lại lý lịch

Ví dụ tiếp theo có thể mang tính khen ngợi, nhưng chủ yếu chỉ liệt kê thông tin từ lý lịch của học sinh thành câu hoàn chỉnh. Bất kỳ ai có bản sao thành tích học tập và ngoại khóa của Ben đều có thể viết lá thư này.

Dear Admissions Committee,
It’s my pleasure to recommend Ben for admission to your undergraduate program. I’ve gotten to know Ben over the past four years as his school counselor. Having earned a 3.8 GPA, he has risen to the top 20% of his class. His excellence in academics and involvement in a number of clubs and sports has made him an asset to our school community.

As a member of the National Honors Society, Ben has achieved strong grades throughout high school in a range of classes, including AP classes in World History, Chemistry, and French. As part of his community service, Ben helps other students improve their grades and study skills with one on one tutoring after school in the library. While Ben’s a strong, hard-working student, he also achieves outside of the classroom.

Ben has played on the soccer team since freshman year, earning the title of Most Valuable Player in 11th grade. While practice and games keep him busy, he is also active in French Club. A self-described francophile, Ben has won the French language award two years in a row and practiced his language skills on the class trip to France in 2013. After returning from the trip, he presented photographs at a show at the local library and won 2nd place for Best Landscape. All this while working part-time as a cashier at a local bookstore sophomore and junior year.
Ben impresses everyone he knows with his accomplishments. I’m confident that he will continue to excel in college. He has my strong recommendation. For any further information, please feel free to contact me at justthefacts@gmail.com.
Sincerely,
Mr. Sencillo

Phân tích

Lá thư này để lại ấn tượng tốt hơn so với lá thư chung chung ban đầu, nhưng nó không vượt qua việc liệt kê những gì Ben làm để tiết lộ Ben là ai. Các cán bộ tuyển sinh muốn có cái nhìn sâu sắc hơn về tính cách của từng ứng viên.

Họ đã biết học sinh làm gì qua hồ sơ ứng tuyển. Điều họ mong đợi là thư giới thiệu sẽ làm sáng tỏ lý do tại sao học sinh đưa ra những lựa chọn đó. Người viết thư có thể làm rõ điều này bằng cách nói về giá trị, động lực, mục tiêu và điểm mạnh của học sinh.

Trong lá thư này, Ben dường như có niềm yêu thích đặc biệt với văn hóa và ngôn ngữ Pháp. Cậu ấy cũng thích nhiếp ảnh. Để làm lá thư trở nên cá nhân hơn, cố vấn có thể kể về việc Ben đã trở thành một “người yêu Pháp” như thế nào và điều này có ý nghĩa gì cho việc học tập cũng như nghề nghiệp tương lai của cậu ấy. Liệu Ben có xem mình là một nghệ sĩ không? Cậu ấy có yêu thích nhiếp ảnh phong cảnh như một cách thể hiện sự ngưỡng mộ với thiên nhiên rộng lớn không?

Ben nghe có vẻ là một cá nhân thú vị và năng động, nhưng lá thư này khiến người đọc cảm thấy chưa đủ. Nó cần lấp đầy khoảng trống và mang đến một cái nhìn toàn diện hơn về Ben với tư cách là một học sinh và con người. Người đọc lá thư này nên cảm nhận rõ ràng hơn về Ben là ai, ngay cả khi chưa từng gặp cậu ấy trực tiếp.

Một cách dễ dàng để nhận ra rằng một lá thư có thể chứa quá nhiều dữ liệu mà thiếu đánh giá sâu sắc là nhìn vào các con số. Lá thư ngắn về Ben lại có rất nhiều số liệu: GPA 3.8, top 20%, lớp 11, năm 2013, giải nhì, chẳng hạn. Những con số này giống như các điểm dữ liệu. Dù chúng chính xác, nhưng chỉ truyền tải thông tin kỹ thuật thay vì những ví dụ ý nghĩa về tính cách của Ben.

Để thực sự truyền tải một đánh giá toàn diện về một ứng viên, lá thư cần vượt qua các sự thật đơn thuần. Ví dụ tiếp theo lại mắc vấn đề ngược lại. Nó mô tả ứng viên bằng những tính từ đầy hào quang, nhưng hầu như không đưa ra bằng chứng nào để hỗ trợ cho những lời khen ngợi đó. Người viết dường như chỉ muốn các cán bộ tuyển sinh tin vào lời mình mà thôi.

Thư giới thiệu tệ #3: Thư “Hãy tin lời tôi”
Lá thư này sử dụng ngôn ngữ mạnh mẽ để ca ngợi học sinh, nhưng lại thiếu ví dụ cụ thể để chứng minh.

Dear Admissions Committee,
It is my pleasure to recommend Gina for admission to your college. As her school counselor for the past four years, I’ve watched Gina grow into a mature, compassionate, and dynamic young woman. I’m happy to give her my highest recommendation for this exciting next chapter in her life.

Gina is an intelligent and hard-working student who has impressed her teachers with her curiosity and dedication. She’s especially interested in literature and poetry and contributes her writing to the school literary magazine. Gina is interested in majoring in English next year and continuing to hone her craft.

In addition to being a motivated student, Gina gets along well with others and is a caring friend. She has a kind nature and genuinely cares for those around her. She never has a bad word to say about anyone and is the first to lend a helping hand in a tough situation. Gina’s open-minded, amiable personality makes her an asset to classroom discussions. She works and gets along well with others and has impressive interpersonal and social skills.

In closing, Gina is a caring, motivated student and friend, and she has my highest recommendation. I’m confident that she will be a great success in her college community. Please feel free to contact me with any questions.
Sincerely,
Ms. Honey

Phân tích

Lá thư này đại diện cho mặt trái của “thư lặp lại lý lịch”, vì nó chỉ toàn đánh giá mà ít sự thật hay ví dụ cụ thể. Người viết gọi Gina là chu đáo, giàu lòng trắc ẩn, trưởng thành, tò mò và cởi mở, nhưng lại đưa ra rất ít ví dụ để chứng minh những đặc điểm này. Thông tin cụ thể duy nhất mà người viết cung cấp là Gina thích văn học và viết bài cho tạp chí văn học của trường.

Người viết nên kể những câu chuyện cụ thể về Gina để minh họa lòng trắc ẩn, sự trưởng thành hay tính tò mò của cô ấy. Khi nào thì Gina “là người đầu tiên sẵn sàng giúp đỡ”? Cô ấy viết về chủ đề gì cho tạp chí? Cô ấy đã thể hiện kỹ năng giao tiếp ấn tượng của mình với cố vấn như thế nào?

Lá thư này sẽ đáng nhớ hơn rất nhiều, chưa kể là đáng tin hơn, nếu nó mô tả các tình huống hoặc quan sát mà Gina đã thể hiện những phẩm chất cá nhân này. Nếu thiếu những điều đó, lá thư mất đi sức ảnh hưởng và ý nghĩa, trở nên nhạt nhòa so với những thư giới thiệu cụ thể và được hỗ trợ bằng ví dụ rõ ràng.

Cuối cùng, ví dụ cuối cùng này cho thấy cố vấn dường như có nhiều sự dè dặt khi giới thiệu học sinh của mình. Dù người viết thư nên đưa ra đánh giá cân bằng, nhưng việc tập trung quá nhiều vào những điểm dè dặt mà không nhấn mạnh đủ các điểm mạnh sẽ không giúp ích cho hồ sơ của học sinh.

Thư giới thiệu tệ #4: Thư kèm theo sự dè dặt

Các cán bộ tuyển sinh có rất nhiều kinh nghiệm trong việc đọc hàng trăm, thậm chí hàng ngàn thư giới thiệu. Họ có thể hiểu được ý nghĩa ẩn sau từng câu chữ và nhận ra những điểm tinh tế. Nếu một cố vấn sử dụng nhiều cụm từ mang tính dè dặt để nói về học sinh mà không cân bằng chúng bằng những điểm mạnh của em ấy, thì lá thư có thể để lại ấn tượng tiêu cực tổng thể, như trong ví dụ sau đây:

Dear Admissions Committee,

I am writing to recommend Charlie for admission to your college. As his school counselor for the past four years, I’ve watched Charlie come a long way after a rocky freshman year. I’m confident in his potential to apply himself at college and to continue to grow as a student.
Charlie is motivated to continue his education next year. He’s especially interested in the sciences and is considering majoring in Biology. His 11th grade biology teacher noted Charlie’s effort and improvement over the year. Charlie is drawn to cellular biology and has expressed interest in working in a research lab.

Charlie played drums in the school band in junior year. He enjoyed performing at school concerts. This year he’s recommitted himself to focusing on his academics and sharpening his study skills to prepare for the demands of college. I’m impressed with Charlie’s hard work and am confident that he will continue to grow and mature in the years to come.

I recommend Charlie for admission to your program. He’s a hard-working student with a tremendous amount of potential. Please be in touch with any questions.
Sincerely,
Ms. Collins

Phân tích

Lá thư này tập trung gần như hoàn toàn vào sự phát triển trong tương lai của Charlie, mà không nói nhiều về những gì cậu ấy đã đạt được cho đến nay. Nó có gợi ý về sự tiến bộ và trưởng thành của Charlie, nhưng trọng tâm tổng thể lại là việc Charlie vẫn cần cải thiện thêm bao nhiêu nữa.

Cô Collins nhắc đi nhắc lại về tiềm năng của cậu ấy rất nhiều lần mà không đưa ra nhiều điều tích cực về điểm mạnh hiện tại của Charlie. Dù cậu ấy có thể gặp khó khăn trong học tập, cô vẫn có thể nói về phẩm chất cá nhân, tính cách, mối quan hệ với người khác, hoặc sự tham gia của cậu ấy trong các hoạt động ở trường.

Vì cô ấy dường như đang cố gắng tìm điều gì đó để nói về Charlie, lá thư này hầu như không đáp ứng được vai trò của một thư giới thiệu. Thay vào đó, nó trông giống như một lời cảnh báo hơn.

Bốn ví dụ này minh họa những lý do phổ biến nhất khiến một thư giới thiệu từ cố vấn không đạt hiệu quả. Ngoài việc chung chung, chỉ dựa vào dữ liệu, thiếu cụ thể hoặc đầy sự dè dặt, còn những đặc điểm nào khác có thể làm giảm chất lượng của thư giới thiệu cho đại học?

Những yếu tố khác làm thư giới thiệu trở nên tệ
Ngoài bốn vấn đề trên, một số đặc điểm khác có thể làm giảm chất lượng thư giới thiệu:

• Quá ngắn: Thư nên dài ít nhất một trang để cung cấp đủ thông tin. Nếu ngắn hơn, nó cho thấy sự thiếu đầu tư từ người viết.
• Không được kiểm tra lỗi: Lỗi ngữ pháp hoặc chính tả khiến thư trông cẩu thả, làm giảm uy tín của học sinh.
• Không phù hợp với trường hoặc chương trình: Thư nên được điều chỉnh để phù hợp với trường hoặc ngành học mà học sinh nhắm đến, đặc biệt với các trường danh tiếng như Harvard.

Một số vấn đề này rất dễ tránh. Hãy đọc lại thư thật kỹ để đảm bảo không có lỗi ngữ pháp hay thông tin sai lệch. Trước khi viết, nên suy nghĩ và chuẩn bị kỹ lưỡng để có đủ tư liệu, từ đó vẽ nên một bức chân dung đầy đủ về học sinh.

Thay vì liệt kê tất cả thành tích mà học sinh từng đạt được, một lá thư mạnh mẽ hơn sẽ tập trung làm nổi bật một vài sở thích và mục tiêu quan trọng của học sinh. Như vậy, thư sẽ có trọng tâm và cụ thể hơn.

Học sinh nên chia sẻ “bảng thành tích chi tiết” và trao đổi trực tiếp với cố vấn để đảm bảo cố vấn nắm đầy đủ thông tin. Các em cần nói rõ mong muốn của mình về lá thư lý tưởng, chẳng hạn như muốn cố vấn nhấn mạnh niềm đam mê với công tác cộng đồng, thơ ca hay kỹ thuật.

Miễn là cả cố vấn và học sinh dành thời gian để lên kế hoạch, suy ngẫm và trao đổi rõ ràng, thì những lá thư kém chất lượng như các ví dụ trên có thể được tránh hoàn toàn. Thay vào đó, học sinh sẽ nhận được những thư giới thiệu đáng nhớ, xuất sắc và sâu sắc cho hồ sơ đại học của mình.

Kết luận

Tại ALT Scholarships, chúng tôi tin rằng mỗi học sinh Việt Nam đều có tiềm năng chinh phục những ngôi trường hàng đầu thế giới. Một lá thư giới thiệu xuất sắc không chỉ là yêu cầu bắt buộc, mà còn là cơ hội để kể câu chuyện riêng của bạn, làm nổi bật cá tính và đam mê giữa hàng ngàn hồ sơ khác. Để tránh những lá thư kém chất lượng như trên, học sinh và phụ huynh cần làm việc chặt chẽ với cố vấn, chia sẻ thông tin chi tiết về sở thích, mục tiêu và thành tựu. Với sự hỗ trợ từ ALT Scholarships, chúng tôi hy vọng mang đến cho học sinh trung học Việt Nam những công cụ và kiến thức cần thiết để biến giấc mơ du học thành hiện thực, mở ra cánh cửa đến tương lai tươi sáng.