STYLE LAB (4): CÚ PHÁP & DẤU CÂU – ACTIVE VOICE • PARALLELISM • BỎ DANH TỪ HÓA • NHỊP CHẤM PHẨY

Hôm nay bạn học gì?

1. Active voice (chủ động) để câu rõ ai làm gì.
2. Parallelism (song song) để liệt kê gọn, “ăn nhịp”.
3. Anti-nominalization: đổi cụm danh từ khô sang động từ mạnh.
4. Dấu câu tạo nhịp: dấu chấm (.), chấm phẩy (;), gạch ngang (—), hai chấm (:).
5. Lặp có chủ đích (anaphora/echo-word) thay vì lặp vô thức.

Nhớ nhanh: “Chủ động – Song song – Động từ hóa – Dấu câu có nhịp.”

1) Active vs. Passive (nói siêu dễ)

• Passive: “The log was created by our team.” (mờ ai làm)
• Active: “We built the log.” (rõ vai trò)

EN – sửa nhanh (Before → After):

• “A decision was made to implement stand-ups.” → “I implemented 10-minute stand-ups.”
• “Improvements were observed in pass rate.” → “Pass rate rose from 42% to 70%.”

Khi nào dùng passive? Thỉnh thoảng để nhấn kết quả, nhưng phải cân đối (≤15% tổng câu).

2) Parallelism (song song) cho danh sách “gọn – đẹp”

• Sai: “I designed, testing, and leadership involved…”
• Đúng: “I designed, tested, and led…” (cùng dạng V2).

EN – 3 mẫu song song gợi ý:

1. “Designing routines, measuring adoption, and teaching successors.”
2. “Measure first; fix next; document last.”
3. “Build the tool; publish the template; step away.”

3) Chống “danh từ hóa” (nominalization → verb)

• Nominalization làm câu nặng: “the implementation of, the creation of, the observation of”.
• Đổi sang động từ: implement, create, observe.

Bảng Tell → Verb (EN):

Ví dụ:
“We conducted an analysis of failures” → “We analyzed failure modes.”

4) Dấu câu tạo nhịp (đúng – trúng – có lực)

• Dấu chấm (.): cắt ý, nhấn mạnh kết quả.
• Chấm phẩy (;): nối 2 mệnh đề ngang hàng, tăng nhịp.
• Gạch ngang (—): chen “ý nhấn” ngắn; không lạm dụng.
• Hai chấm (:): dẫn danh sách/định nghĩa/nguyên tắc.

EN – ví dụ 5 câu biến nhịp:
“Friday wasn’t for fixes. It was for questions. We logged failure modes; we labeled patterns. The result: debug −35%, pass 42%→70%. Good design survives its designer.”

5) Lặp có chủ đích (echo) vs. lặp vô thức

• Lặp vô thức: lặp từ mà không thêm nghĩa → cắt.
• Echo có chủ đích: lặp 1 từ-chìa (routine/pattern/ledger) để tạo mạch.

EN – mẫu echo:
“I used to fix parts. Now I fix patterns. Patterns other people can reuse.”

6) Bảng “Trước/Sau” tổng hợp (EN – bạn thay dữ liệu của mình)

7) Template Line-Edit (10–12 phút/đoạn)

1. Đổi bị động → chủ động (giữ trung thực vai trò).
2. Song song hóa mọi danh sách (3 động từ cùng dạng).
3. Động từ hóa cụm danh từ (conducted an analysis → analyzed).
4. Sửa dấu câu: thêm ; hoặc : để nhấn.
5. Echo-word 1 từ-chìa cho cả đoạn (routine/pattern/ledger…).

EN – mẫu đoạn sau Line-Edit (5 câu):
“We guessed fast and learned slowly. I implemented ten-minute Friday stand-ups and a three-tier error log; we labeled repeating failure modes. In six weeks, debug fell by 35% and pass rose from 42% to 70%. Twelve sophomores adopted the routine. Good design survives its designer.”

8) Lỗi thường gặp → Cách sửa nhanh

• Chuỗi danh từ hóa (the establishment of the creation of…) → cắt còn 1 động từ.
• Danh sách không song song → chuẩn hóa V, V, V.
• Nhịp nặng → tách câu, dùng ; để nối ý ngang hàng.
• Lạm dụng gạch ngang → tối đa 1 lần/đoạn.
• Bí vai trò → thêm I + action + metric + beneficiary.

9) Bài tập thực hành (25–30 phút)

1. Chọn 1 đoạn 130–160 từ bạn đã viết.
2. Gạch chân câu bị động → đổi ≥3 câu sang chủ động.
3. Tìm 2 danh sách → chỉnh song song.
4. Đổi ≥4 cụm danh từ hóa sang động từ mạnh.
5. Sắp nhịp lại bằng .; : — (tối đa 1 gạch ngang/đoạn).
6. Thêm 1 echo-word chạy xuyên đoạn.
7. Cắt 15–20% từ thừa, giữ số + beneficiary.

10) Checklist tự chấm (0–2 điểm/mục)

1. ≥3 câu chủ động (đã đổi)?
2. Mọi danh sách song song?
3. ≥4 chỗ động từ hóa (hết “the implementation of…”)?
4. Dấu câu đúng – có nhịp (.; : — hợp lý)?
5. Có echo-word nhất quán?
6. Cắt ≥15% từ thừa?
7. Vẫn trung thực vai trò + metric/beneficiary rõ?

≥9/12: đoạn đã “sáng giọng – rõ ý” để ghép bài.

11) Mini bank câu EN để cắm nhanh

• “Measure first; fix next; document last.”
• “I moved from speed to structure.”
• “I design for reuse—routines, not heroics.”
• “Adoption is my applause.”

12) Mẫu hoàn chỉnh (EN – 7–8 câu)

“Speed hid our gaps. I implemented ten-minute Friday stand-ups and a three-tier error log; we labeled repeating failure modes. In six weeks, debug time fell by 35% and pass rose from 42% to 70%. Twelve sophomores adopted the routine. I stopped fixing parts and started fixing patterns—parallel checklists, parallel handoffs, parallel results. Good design survives its designer. In college, I want to test whether that parallel habit scales across labs.”

Đặt lịch 1:1 để ALT sửa dòng (line-edit) 1 đoạn trong 30 phút, và để nhận Syntax & Punctuation Pack (bộ động từ hóa, 30 mẫu parallelism, hướng dẫn dùng ; : — để tạo nhịp, bảng kiểm chủ động/bị động).
Hotline: (028) 3512 4082 – 0886 742 030)