Từ Cậu Bé 10 Tuổi Say Mê Một Bài Toán 358 Năm Tuổi Đến Bậc Hiệp Sĩ Toán Học – Hành Trình Cho Thấy Một Giấc Mơ Học Tập Có Thể Đi Xa Đến Đâu

Hình ảnh: Andrew Wiles trong văn phòng bắt đầu công cuộc sửa lỗi chứng minh.

Năm 1963, một cậu bé 10 tuổi người Anh tên Andrew Wiles tình cờ bước vào thư viện gần nhà, mở một cuốn sách Toán và “phải lòng” ngay một câu hỏi… không ai giải được suốt 358 năm.

Đó là Định lý cuối cùng của Fermat – bài toán nói rằng không tồn tại số nguyên dương a, b, c nào sao cho

aⁿ + bⁿ = cⁿ với n > 2.

Fermat từng “khoe” là mình có lời giải nhưng “lề sách quá hẹp nên không ghi ra được”.

Từ khoảnh khắc đó, một giấc mơ ấu thơ được gieo vào đầu cậu bé 10 tuổi: “Một ngày nào đó, mình sẽ là người tìm ra lời giải.”

Nhiều năm sau, Andrew Wiles trở thành giáo sư Toán tại Princeton – một trong những đại học danh giá nhất thế giới. Giấc mơ tuổi thơ không hề nguôi ngoai.

Năm 1986, nhà toán học K. Ribet chứng minh rằng: nếu giải được giả thuyết Taniyama–Shimura (mọi đường cong elliptic đều modular) thì Định lý Fermat sẽ tự động đúng.

Đó là lúc Wiles quyết định:

Bắt đầu “cuộc chiến modular” của riêng mình.

Ông đóng cửa phòng gác mái, gần như tách khỏi thế giới trong 7 năm (1986–1993), âm thầm làm việc một mình với những công cụ toán học cực kỳ sâu như đường cong elliptic, dạng modular, lý thuyết Galois, Iwasawa…

Ngày 23/6/1993 tại Đại học Cambridge, Wiles kết thúc bài giảng bằng dòng chữ bình thản trên bảng:

“Điều này chứng minh Định lý cuối cùng của Fermat. Tôi kết thúc ở đây.”

Cả hội trường nổ tung tiếng vỗ tay. Giới Toán học như trải qua một cơn “địa chấn trí tuệ”.

Nhưng… chỉ vài tháng sau (12/1993), các chuyên gia phát hiện một lỗi nghiêm trọng trong phần lý thuyết Iwasawa.

Wiles rơi vào khủng hoảng. Ông gọi đó là “thất bại lớn nhất cuộc đời”. Bức ảnh dưới đây ghi lại khoảnh khắc ông trở về văn phòng, đối diện với lỗ hổng trong chính công trình 31 năm ấp ủ.

Đa số người sẽ bỏ cuộc ở đây.
Wiles thì không.

Ông tiếp tục kiên trì thêm 453 ngày nữa – trong trạng thái mà chính ông mô tả là “tuyệt vọng”.

Và rồi, ngày 19/9/1994, trong lúc tưởng như bế tắc hoàn toàn, Wiles chợt nhận ra cách sửa lỗi bằng một phương pháp cũ (Collier–Jones–Taylor) mà trước đó ông từng nghĩ là thất bại. Cùng học trò cũ Richard Taylor, ông hoàn thiện chứng minh.

Tháng 5/1995, hai bài báo lịch sử được đăng trên Annals of Mathematics.
Định lý cuối cùng của Fermat chính thức được chứng minh sau 358 năm.

Andrew Wiles sau đó được phong hiệp sĩ, nhận giải Abel, và một “tấm huy chương Fields danh dự” đặc biệt tại Berlin năm 1998 (dù ông đã quá tuổi nhận giải Fields).

31 năm theo đuổi, 7 năm cô đơn, 453 ngày tuyệt vọng – đổi lấy một khoảnh khắc đẹp nhất trong lịch sử Toán học hiện đại.

Bài học cho học sinh – sinh viên Việt Nam

Trong thời đại “mạng xã hội 30 giây”, câu chuyện Andrew Wiles nhắc chúng ta rằng:

• Những thành tựu thực sự lớn không đến từ mẹo vặt hay shortcut.
• Đam mê học thuật không phải là “mọt sách khô khan” mà là dám theo một câu hỏi đến tận cùng.
• Sai sót và thất bại không phải dấu chấm hết, mà là một phần tự nhiên của hành trình nghiên cứu nghiêm túc.

Nếu một câu hỏi Toán học có thể giữ chân một cậu bé 10 tuổi suốt hơn 30 năm… thì có lẽ, mỗi bạn trẻ Việt Nam cũng có thể tìm cho mình một “Định lý Fermat riêng” để theo đuổi: một ngành học, một chủ đề nghiên cứu, một ước mơ du học dài hơi.

ALT Scholarships và những “Wiles tương lai”

Tại ALT Scholarships, chúng tôi tin rằng:

• Học sinh, sinh viên Việt Nam hoàn toàn có thể theo đuổi Toán – Khoa học – Kinh tế – Kỹ thuật ở những môi trường học thuật hàng đầu thế giới;
• Coaching nghiêm túc không chỉ là chỉnh sửa hồ sơ, mà là rèn tư duy nghiên cứu, kỷ luật học tập và khả năng đi đường dài với một mục tiêu khó;
• Thành tích du học bền vững phải dựa trên năng lực học thuật thật chứ không phải “làm giùm” hay tô hồng hồ sơ.

Nếu bạn (hoặc con bạn) đang ấp ủ một giấc mơ đường dài – từ Toán, Khoa học tới Kinh tế, Data, Engineering… – ALT sẵn sàng đồng hành để biến đam mê đó thành lộ trình học thuật rõ ràng, từng bước một, nhưng đi tới cùng.

Phụ huynh và học sinh có thể inbox fanpage ALT Scholarships để được tư vấn 1–1 về lộ trình học tập & học bổng phù hợp.

#ALTScholarships #HocThuatNghiemTuc #AndrewWiles #Fermat #InspireLearning #DuHocCoDinhHuong